Abstract:
Depresif belirtilerin zarardan kaçınma, kontrol odağı ve tekrarlayıcı düşünme ile ilişkisi ayrı ayrı pek çok çalışmadaçalışılmış olmasına rağmen, alanyazında bu değişkenlerin birlikte ele alındığı bir araştırma bulunmamaktadır. Bu çalışmada, zarardan kaçınma ile depresif belirtiler arasındaki ilişkide tekrarlayıcı düşünmenin aracı etkisini, bu aracı ilişkideise kontrol odağının düzenleyici etkisini incelemek amacıyla Hayes (2013)’in önerdiği durumsal aracılık (moderatedmediation) modeli test edilmiştir. Araştırmanın örneklemini Ege Üniversitesi’nde eğitim alan 359 üniversite öğrencisioluşturmaktadır. Mizaç ve Karakter Envanteri’nin Zarardan Kaçınma Alt Ölçeği, Tekrarlayıcı Düşünme Ölçeği, Kontrol Odağı Ölçeği ve Beck Depresyon Envanteri veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Sonuçlara göre; zarardan kaçınma ve depresif belirtiler arasındaki ilişkide tekrarlayıcı düşünmenin kısmi aracılık etkisi vardır. Ayrıca, tekrarlayıcıdüşünme aracılığıyla ortaya çıkan zarardan kaçınma ve depresif belirtiler ilişkisinde dışsal kontrol odağı değişkeninindüzenleyici etkisinin olduğu saptanmıştır. Bu aracılık ilişkisinin, dışsal kontrol odağı arttıkça daha kuvvetli olduğu bulunmuştur. Bu bulgular, depresif belirtilerin azalmasında bilişsel davranışçı tedavinin önemini desteklemekle birlikte,bu tedaviye ek olarak ruminasyon odaklı tekniklerin de katkı sağlayabileceğini vurgulamaktadır