Abstract:
Bu çalışmada, bazı anilin türevleri diazolanmış ve 3-aminokrotononitril ile kenetlenerek
2-arilhidrazon-3-ketiminokrotononitril bileşikleri elde edilmiştir. Elde edilen 2-arilhidrazon-
3-ketiminokrotononitril bileşikleri, hidrazin monahidrat ile reaksiyona sokularak bir seri
5-amino-4-arilazo-3-metil-1-fenil-pirazol türevleri sentezlenmiştir. Elde edilen bileşikler,
hidroksilamin ile reaksiyona sokularak bir seri disazo -5-hidroksi-3-metilisoksazol türevleri
sentezlenmiştir. Elde edilen bu disazo boyarmaddeleri FT-IR, 1H-NMR ve element analizi
gibi spektral yöntemlerle karakterize edilmiş ve görünür bölge absorpsiyon spektrumları
üzerine değişik çözücü, asit-baz ve sübstitüent etkisi incelenmiştir. Böylece hem diazo hem
de kenetlenme bileşeni heterosiklik olan yeni disazo boyarmaddeler sentezlenmiştir.
In this study, some aniline derivatives were diazotised and coupled with
3-aminocrotononitrile to give 2-arylhydrazone-3-ketiminocrotononitriles. 2-arylhydrazone-
3-ketiminocrotononitriles were then reacted with hydrazine monohydrate to give 5-amino-4-
arylazo-3-methyl-1-phenyl-pyrazole derivatives. The synthesized components were then
reacted with hydroxylamine to give -5-hydroxy-3-methyl isoxazole derivatives. The
synthesized disazo dyes were characterized by elemental analysis and spectral methods such
as FT-IR and 1H-NMR. The effect of varying solvent, acid-base and substituent upon the
absorption ability of dyes was examined. Thus, disazo dyes were synthesized which is
containing heterocyclic cycles both the diazo and coupling components.
