Abstract:
Tüberküloz gibi epidemiyolojik hastalıkları matematiksel modeller üzerindenincelemek hastalığın gelecekteki dinamiklerini yorumlamak için faydalıdır. Bumodellerin varlığında, hastalığı ortadan kaldırabilecek stratejileri hesaplamakmümkün olmaktadır. Bu çalışmada, aktif tüberkülozlu, evde ya da hastanede tedaviedilen bireylerde ölçülemeyen tüberküloz dinamiklerini kontrol etmek içinuyarlanabilir kokusuz bir Kalman filtre (UKKF) tabanlı optimal denetleyicitasarlanmıştır. Harici reenfeksiyona bağlı tüberküloz hastalarının evde vehastanede tedavi görmeleri durumunun incelenmesi, optimal tedavi seçenekleriaraştırılmasına olanak sağlamaktadır. Bu sayede küçük bir bulaşıcı insan grubuvarlığında bile hastalığın uzun vadede kalıcı olmasının önüne geçileceğidüşünülmektedir. Tüberküloz modelinden elde edilen tahmin ve kontrolsonuçlarına göre, tasarlanan uyarlanabilir optimal denetleyicinin, bulaşıcı virüstaşıyan kişilerin eve ya da hastaneye geçişi için doğru kararlar verebilecek nitelikteolduğu kanısına varılmıştır.
