Abstract:
Bu araştırmada, İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin değerler eğitimiyle ilgili görüşleri
araştırılmıştır.Araştırmada “tarama modeli” kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2019–
2020 eğitim-öğretim yılı Denizli ili Merkezefendiilçesinde ilkokullarda görev yapan
öğretmenler oluşturmaktadır. “Rastgele örnekleme” yöntemiyle seçilen yer, öğrenci ve veli
profili birbirinden farklı ilkokulda çalışan öğretmenlerden 22 öğretmene ulaşılarak veriler
toplanmıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı; araştırmacı tarafında literatür
taranarak ve uzman görüşü alınarak oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile
toplanmıştır.Denizli ili Merkezefendi ilçesinde görev yapan öğretmenlerin değerler eğitimi
projesinin amaçlarına ilişkin genellikle olumlu olduğu görülmekle birlikte olumsuz
görüşlerin de olduğu görülmüştür. Olumlu ve olumsuz yönleri birlikte değerlendirildiğinde
olumlu görüşlerin daha fazla olduğu, olumsuzlukların uygulama ve aile katkısından
kaynaklandığı görülmüştür. Uygulamada sağlanacak kolaylıklar ile aile desteğinin
sağlanması halinde değerler eğitiminin amacına ulaşacağı kanaatinin yaygın olduğu
sonucuna ulaşılmıştır.Öğretmenlerin değerler eğitimi gerekliliğine ilişkin görüşlerine
bakıldığında öğretmenlerin tamamının değerler eğitiminin gerekli olduğu fikrinde hemfikir
oldukları görülmüştür. Devletlerin ve ülkelerin olduğu kadar birey ve toplumun da temel
yapı taşlarından olan değerlerin kazandırılması için değerler eğitiminin gerekliliğine ilişkin
öğretmenlerin tamamının hemfikir olması konunun hassasiyetinin önemini gösterdiği
şeklinde yorumlanmıştır.Öğretmenlerin değerler eğitimi projesinin yürütülmesine ilişkin
görüşlerinin projenin farklı şekillerde yürütüldüğü yönündedir. Genel olarak olumlu yargıların olduğu görülmekle birlikte olumsuz görüşlerin de olduğu görülmektedir.
Projenin büyük oranda başarıyla yürütüldüğü ancak uygulamalarda farklılık ve çeşitlilikler
olduğu, formaliteler, derslerin yoğunluğu ve öğretmenlere destek yoksunluğu, materyal
eksikliği gibi nedenlerle projenin yürütülmesinde sorunlarla karşılaşıldığı görülmüştür. Bu
olumsuz durumların bertaraf edilmesiyle birlikte değerler eğitiminin başarıyla yürütüleceği
sonucuna ulaşılmıştır.Öğretmenlerin değerler eğitimi projesinin yürütülmesinde yaşanan
sorunlarla ilgili olarak süreç içinde uygulama, dış çevre, aile ve malzeme-materyal
eksikliği kaynaklı sorunların olduğu görülmektedir. Bu sorunların eğitimin birçok
aşamasında var olan kronik sorunlar olduğu, sadece değerler eğitimiyle ilgili sorunlar
olmadığı ve bu sorunların ortadan kaldırılmasının hem eğitim öğretim hem de değerler
eğitimi açısından büyük yararlar sağlayacağı sonucuna ulaşılmıştır.Öğretmenlerin değerler
eğitimi projesinin yürütülmesinde yaşanan sorunlara ilişkin çözüm önerilerinin 27 madde
ile sıralandığı görülmüştür. Sürecin içinde aktif olarak görev yapan ve sahadaki sorunları
bilen öğretmenlerin sorunlara ilişkin çözüm önerilerinin sorunları kökten çözme ve bu
projenin başarılı bir şekilde uygulanmasının sağlanması ve değerlerin kazanım olarak
öncelikle öğrenciler ve sonrasında da aile ve diğer paydaşlarla birlikte nihayet topluma
kazandırılması sürecinde yol gösterici olması bakımından önemli ve değerli olduğu
düşünülmektedir.Öğretmenlerin değerler eğitimi projesinin yürütülmesinde gerekli
gördükleri paydaşlara ilişkin düşüncelerinin genel olarak eğitimin iç ve dış paydaşları
çerçevesinde şekillendiği söylenebilir. Öğretmenlerin görüşlerine bakıldığında öğrenci,
öğretmen, okul, çevre, STK’ler, Vakıflar, MEB ve toplumun tamamının projenin paydaşı
olduğu vurgulanmıştır. En büyük payın öğretmen, okul ve veli paydaşlarına ait olduğu
vurgulanmaktadır. Dolayısıyla projenin paydaşları için esas ağırlığın veli ve öğretmenlere
yüklendiği görülmüştür. Öğretmenlerin değerler eğitimi projesinin yürütülmesinde
görevini en iyi yapan paydaşlara ilişkin görüşlerine bakıldığında 18 öğretmenin görevini en
iyi yapanların öğretmenler olduğunu belirttikleri görülmüştür. Değerler eğitimi projesinin
yürütülmesinde görevini en iyi yapan paydaş olarak öğretmenleri gösterilmesi çok önemli
olmakla birlikte öğretmenlerin bu işi tek başlarına başarıya ulaştırmaları mümkün
görünmemektedir. Aile, arkadaş çevresi ve dış çevre tarafından desteklenmeyen,
pekiştirilmeyen değerlerin kalıcı olması mümkün değildir. Bu nedenle öğretmenler kadar
aile, arkadaş çevresi ve dış çevrenin de bu konuda görevini iyi yapması gerekmektedir.
Ancak böyle olursa değerler eğitimi amacına ulaşabileceği sonucuna
ulaşılmıştır.Öğretmenlere göre değerler eğitimi projesinde anne-babaların katkıları ve
sorunlara ilişkin çözüm önerilerine bakıldığında anne ve babaların çocuklarına değerler eğitimi ve değerleri kazandırmada katkılarının olduğu ancak bunun yeterli olup-olmadığı
konusunda farklı görüşlerin olduğu görülmüştür. Değerler eğitimiyle ilgili anne-baba
katkılarına ilişkin öğretmenlerin görüşlerinin farklılık gösterdiği görülmekle birlikte her iki
yargının da gerçekliği bulunmaktadır. Bazı ailelerin gerekli destek ve katkıyı sağladığı
görülürken bazı ailelerin destek sağlamadığı gibi kötü örnekler oluşturduğu da
görülmüştür.