Anadili Türkçe olmayan ilkokul öğrencilerine ilkokuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri

Abstract

Bu çalıĢmanın amacı, anadili Türkçe olmayan ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin ilkokuma yazma öğretiminde karĢılaĢtıkları sorunları belirlemek ve bu sorunlara çözüm önerileri getirmektir. AraĢtırmanın yürütülmesinde karma yöntem araĢtırması desenlerinden çeĢitleme deseni kullanılmıĢtır. Nicel araĢtırma modellerinden genel tarama modeli ve nitel araĢtırma desenlerinden durum çalıĢması kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın örneklemini 2012-2013 Eğitim-Öğretim yılında Diyarbakır il merkezi, ilçe merkezleri, beldeleri ve köylerindeki ilkokullarda görev yapan ve oranlı küme örnekleme yoluyla seçilen 705 birinci sınıf öğretmeni oluĢturmaktadır. Nicel verileri toplama aracının uygulandığı okullardan maksimum çeĢitlilik örneklemesine göre seçilen 40 ilkokul birinci sınıf öğretmeniyle görüĢmeler yapılmıĢ olup nitel veriler toplanmıĢtır. AraĢtırmanın veri kaynağını ölçekle toplanan veriler ve görüĢmeler oluĢturmaktadır. AraĢtırmanın nicel verileri, araĢtırmacı tarafından geliĢtirilen “Anadili Türkçe Olmayan Ġlkokul Öğrencilerine Ġlkokuma Yazma Öğretiminde KarĢılaĢılan Sorunlar Ölçeği (ATOĠYSÖ)” aracılığıyla toplanmıĢtır. Nicel verilerin analizinde, betimsel istatistik teknikleri (frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma) ve nonparametrik istatistik teknikleri (Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis analizi) kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın nitel verileri, yarı yapılandırılmıĢ görüĢme formu aracılığıyla toplanmıĢtır. Nitel verilerin analizinde, içerik analizinden yararlanılmıĢtır. Nitel verilerin yorumlanmasında frekans ve yüzde kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın sonuçlarına bakıldığında, anadili Türkçe olmayan ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin sınıf öğretmenlerinin ilkokuma yazma öğretimi hazırlık aĢamasında, sesi hissetme ve tanıma aĢamasında, seslerden heceler, kelimeler, cümleler ve metin oluĢturma aĢamasında, iletiĢim boyutunda karĢılaĢtıkları sorunlara iliĢkin görüĢleri “kesinlikle katılıyorum” düzeyinde; okuryazarlığa ulaĢma aĢamasında karĢılaĢtıkları sorunlara iliĢkin görüĢleri ise “katılıyorum” düzeyinde çıkmıĢtır. Anadili Türkçe olmayan ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin sınıf öğretmenlerinin ilkokuma yazmaya hazırlık aĢamasında, sesi hissetme ve tanıma aĢamasında, seslerden heceler, kelimeler, cümleler ve metin oluĢturma aĢamasında, okuryazarlığa ulaĢma aĢamasında, iletiĢim boyutunda karĢılaĢtıkları sorunlara iliĢkin görüĢlerinin mezun olunan fakülte türü, mesleki kıdem, görev yeri, sınıfın birleĢtirilmiĢ veya bağımsız olma durumu değiĢkenlerine göre farklılık gösterip göstermediğine bakılmıĢtır. Sınıf öğretmenlerinin görüĢlerinin; mezun olunan fakülte türü değiĢkenine göre ilkokuma yazmaya hazırlık boyutunda, mesleki kıdem ve görev yeri değiĢkenlerine göre ölçeğin tüm alt boyutlarında, sınıfın birleĢtirilmiĢ veya bağımsız olma durumu değiĢkenine göre sesi hissetme ve tanıma aĢamasında, iletiĢim boyutunda farklılaĢtığı görülmüştür. The purpose of the current study is to determine the issues in elementary literacy teaching to first grade students whose mother tongue is not Turkish and suggest solutions to these issues. Variational method, a mixed methods design; general screening model from quantitative research models and case study from qualitative research designs were conducted in the current research. The sample of the research consists of 705 first grade teachers who worked in elementary schools in Diyarbakır city center, province centers, towns, and villages in the 2012-2013 academic year. 40 elementary school first grade teachers chosen according to maximum variation sampling from the schools the quantitative data instrument was applied were interviewed and qualitative data was collected. Data collected using a scale and interviews comprise the dataset of the research. The quantitative data of the research was collected using "Issues Faced in Elementary Literacy Teaching to Students whose Mother tongue is not Turkish Scale (EWTSMTS)" developed by the researcher. Descriptive statistics (frequency, percentage, mean, standard deviation) and non-parametric statistics (Mann Whitney U test, Kruskal Wallis analysis) were used in analyzing the quantitative data. The qualitative data of the research was collected via semi-structured interview forms. Content analysis was used to analyze the qualitative data. Frequency and percentage were used in interpreting the qualitative data. When the results of the research are investigated it is seen that the views of the class teachers of elementary school first grade students whose mother tongue is not Turkish the issues they face in the communication dimension in the elementary literacy teaching preparation step, in feeling and recognizing the sound step, in composing syllables from sounds, words, sentences and text step were found to be in the "definitely agree" level; and their views of the issues they face in the reaching literacy step was found to be in the "agree" level. The current research also investigated whether the views of the class teachers of elementary school first grade students whose mother tongue is not Turkish about the issues they face in the communication dimension in the elementary literacy teaching preparation step, in feeling and recognizing the sound step, in composing syllables from sounds, words, sentences and text steps changed according to the variables such as: faculty type graduated, professional seniority, place of duty, whether the class is combined or independent. It was observed that the views of the class teachers differed in the elementary literacy teaching preparation step dimension according to the type of faculty graduated variable, in all the sub-dimensions of the scale according to professional seniority and place of duty variables, in feeling and recognizing the sound step and communication dimension according to whether the class is combined or independent variable.