Denizli il merkezinin 15 km güneydoğusunda, güneydoğudan kuzeybatıya
doğru akan Gökpınar Çayı vadisi boyunca tufa çökelleri yüzeylemiştir.
Çalışmanın amacı, Gökpınar tufa çökellerinin sedimantolojisini ve depolanma
mimarisini ortaya koymaktır. Bu amaçla arazi çalışmaları sırasında tufalarda ve
tufalara eşlik eden diğer kırıntılı çökellerde kaba çakıltaşı, stromatolitik tufa,
onkolitik tufa, kırıntılı tufa, yosun tufa ve kamış tufa olmak üzere altı adet fasiyes
tanımlanmıştır. Kalınlığı 70 m’nin üzerinde olan tufa istifi, zamanla yatak
eğiminin azalıp yatak genişliğinin arttığı bir akarsu sisteminde çökelmiştir.
Günümüzde Gökpınar Vadisi içinde yer alan karstik kaynağın ẟ18O ve ẟD
değerlerine göre kaynak suları “ Küresel Meteorik Su Doğrusu” (KMSD) ile daha
yakın olarak “Akdeniz Meteorik Su Doğrusu” (AMSD) arasında yer alır. Buna
göre Gökpınar kaynak suyu meteorik kökenli olup, Akdeniz kaynaklı nemin
oluşturduğu yağışlardan beslenir. Kaynak suyu kalsit, aragonit, barit ve kuvars
gibi mineraller bakımından doygundur.
Tufa çökellerinin duraylı izotop değerleri ẟ13C için -7.46 ile +2.65 (‰VPDB),
ẟ18O için -9.07 ile -6.47 (‰V-PDB) arasında değişmektedir. ẟ13C ve ẟ18O
değerleri arasında R2=0.78’lik yüksek bir kovaryans vardır. Bu değerler bölgedeki
ve Güney Avrupa’daki diğer bazı tufa oluşumlarının duraylı izotop bileşimleri ile
uyumludur. Tufaların 87Sr/86Sr izotop değerleri 0.70832±22-0.70838±16
arasındadır. Bu değerler dikkate alındığında, tufa çökelten suların Triyas
karbonatlı kayaç birimleri içinde dolaştığı düşünülür.
In 15 km southeast of the Denizli, city center, tufa deposits exposed along
the Gökpınar stream valley flowing towards northwest. Aim of the study is to
carry out sedimentology and depositional architecture of Gökpınar tufa deposits.
For this aim, facies were described such as coars pebblei stromatolitic, tufa,
onkolitik tufa, moss tufa and reed tufa during field studies. Tufa sequence with a
thickness of over 70 m was deposited in a fluvial system where the bed slope
decreased and widened over time.
According to the ẟ18O and ẟD values of the current karstic spring located
in Gökpınar Valley, was located between the “Global Meteoric Water Line”
(KMSD) and more closely the “Mediterranean Meteoric Water Line “ (AMSD).
Consequently, the Gökpınar spring water is of meteoric origi and is fed by the
precipitation caused by the moisture originating from the Mediterranean. The
spring water is saturated with minerals such as calcite, aragonite, barite and
quartz.
Stable isotope values of the tufa deposits are -7.46 to +2.65 (‰V-PDB) for
ẟ13C and -9.07 to -6.47 (‰V-PDB) for ẟ18O. There is a high covariance of R2 =
0.78 between ẟ13C and ẟ18O values. These values are compatible with stable
isotope compositions of some other tufa formations in the region and southern
Europe. The 87Sr/86Sr isotope values of the tufas are between 0.70832 ± 22 and
0.70838 ± 16. When these values are taken into account it is considered that tufa
precipitating waters circulate in the Triassic carbonate rock units..
