Bir alanın sunduğu doğal güzelliklerin yanında sahip olduğu görsel etkisi,
alanın kullanıcılara sunmuş olduğu olanakları, çekici özellikleri, kullanıcıların alanı
deneyimlerken ihtiyaçlarına cevap verip vermemesi, iyi ya da kötü olarak algılamasına
neden olmaktadır. Görsel peyzaj açısından kalitenin belirlenmesi, değerlendirilmesi,
korunarak gelecek nesillerin kullanımına aktarılması ve kent ekolojisinin
devamlılığının sağlanması günümüzde önem kazanmıştır. Bu kapsamda, Peyzaj
algısının görsel açıdan ele alındığı tez çalışmasında, Denizli Kentinde yoğun
kullanılan rekreasyon alanlarından Çamlık Kent Ormanı, Teleferik/Bağbaşı Yaylası,
Ornaz Vadisi Piknik Alanı ve Servergazi Mesire Alanı çalışma alanı olarak seçilmiştir.
Dört (4) rekreasyon alanında ortak kullanım tipleri; 1. Çocuk oyun alanları (ÇOA), 2.
Donatı elemanları (DE), 3. Mimari yapılar (MY), 4. Otopark alanları (OA), 5. Piknik
alanları (PA), 6. Bakımlı yüzeyler /alanlar (BY), 7. Su öğesi (SÖ), 8. Yürüyüş yolları
(YY) ve 9.Bitişik manzara (BM) olarak belirlenmiştir. Anket 2017 yılı Denizli kent
merkezi nüfusu dikkate alınarak (638.398 kişi) toplamda 271 kişi ile yüz yüze olacak
şekilde yapılmıştır. Ankette, dört (4) rekreasyon alanının aynı kullanım tipine ait
fotoğraflar A4 boyutunda ve renkli olarak kullanıcıla ra gösterilerek, fotoğrafları
“beğenip- beğenmediklerine” yönelik 5’li Likert ölçeğine göre puanlandırılması
istenmiştir. Beğeni durumuna göre elde edilen son uçlar her rekreasyon alanı ve
kullanım tipi için ayrı ayrı olacak şekilde SPSS 20 programı kullanılarak yapılmıştır.
Veri analizlerinde değişkenlerin karşılaştırılmasını sağlaya n çapraz çizelgeler
kullanılmıştır. Ankete katılanların cinsiyet, medeni durum, doğum yeri, yaş, eğitim
düzeyi, meslek ve gelir durumu gibi temel değişkenlere göre ilişkilerin
karşılaştırılmasında ki-kare (χ²) uygunluk testi kullanılarak analizler yapılmıştır.
Sonuçta, Denizli kenti rekreasyon alanları peyzaj yapısının algılanan görsel kalitesi ile
ilişkili olduğu belirlenmiş ve kullanıcıların peyzaj algı ve tercihle rine göre görsel
peyzaj kalite açısından karşılıklı değerlendirmeler yaparak, mevcut rekreas yon alanları
için öneriler geliştirilmiştir.
In today's world, people residing in urban areas have begun to appreciate the
importance of natural sites and greeneries more and more. Apart from the natural assets
it offers, a site is perceived as good or bad to the extent of its visual effect, facilities it
can offer for users, its attractive characteristics and its success or failure in responding
to needs of users who experience it. Landscape perception is currently addressed from
not only economic but also aesthetic and functional perspectives..Identifying,
assessing, maintaining and handing down the quality of visual landscape to the next
generations and sustaining the urban ecology have become exponentially relevant. For
this dissertation that tackles the landscape perception from the visual perspective,
Çamlık Urban Forest ,Teleferik/Bağbaşı Highland, Ornaz Valley Picnic Site and
Servergazi Recreational Site a were selected as recreational areas populated to a high
extent in the town of Denizli. Based on the preliminary efforts, the common types of
usage were identified. The common types of usage in four (4) recreational areas were
as follows: 1. Children's playgrounds (CP); 2. Reinforcement components (RC), 3.
Architectural structures (AS), 4. Parking lots (PL), 5. Picnic sites (PS), 6. Wellgroomed
planes/areas (WGP), 7. Water body (WB), 8. Hiking trails (HT) and 9.
Adjacent landscape (AL). The survey was conducted in a face-to-face fashion with a
total of 271 people based on the population of the urban center of Denizli (638.398
people) back in 2017. As a part of the survey, the photos of the same type of usage for
four (4) recreational areas were displayed for users in a A4 size and colors so that they
can rate them for their "like/dislike" in a 5-point Likert scale. The results on their
like/dislike were analyzed by SPSS 20 software on an individual basis based on each
recreational area and type of usage. Contingency tables were utilized to compare the
variables for the data analyses. The analyses were built on chi-squared (χ²) test for the
comparison of correlations among the respondents based on main variables such as
their gender, marital status, place of birth, educational background, occupation and
income.. In conclusion, comparative analyses were performed in recreational areas of
Denizli from the perspective of visual quality based on landscape perception and
choices of users, and recommendations for spatial typology were made for the
recreational areas in town.
